1.1 Thema: Verbinden stad-platteland
Praktijkvoorbeeld Stadsboerderij Eyghentijds
Zaal: Dexter 17
Spreker(s):
Frank van Wagenberg (mede-eigenaar Stadsboerderij Eyghentijds)
Moderator:
Marjon Krol (projectleider ZLTO)
Doelgroep: Ondernemers, gemeenten, provincies, regioverbanden, landschapsarchitecten
Introductie en centrale vragen (o.a.): Stadsboerderij Eyghentijds is gelegen in de landschappelijk fraaie omgeving van het Kanaalpark in de gemeente 's-Hertogenbosch. Op dit multifunctionele bedrijf staat de productie en verkoop van biologische vlees, groenten en honing van eigen boerenerf centraal. De activiteiten dienen tevens een educatief doel en worden ingezet als therapie voor verschillende doelgroepen, waaronder dagbesteding voor ouderen en reïntegratie. De realisatie van het project heeft plaatsgevonden binnen de gebiedsaanpak van het Kanaalpark. Hoe kan de relatie tussen stad en ommeland via een dergelijk project worden versterkt? Waaruit bestaat de rol van ondernemer, de gemeente en hoe is de samenwerking tussen de gemeente en de ondernemer vormgegeven? Welke afwegingen en keuzes zijn er in dit proces gemaakt? En wat zijn lessen voor dergelijke initiatieven elders in het land?
1.2 Thema: Werksessie
Stadslandbouw, een gezonde keuze!
Zaal: Dexter 28
Spreker(s):
Tjisse Brookman (relatiemarketeer De Friesland Zorgverzekeraar)
Josine van den Boogaard (senior adviseur GGD Rotterdam Rijnmond)
Dieneke Schram-Bijkerk (adviseur RIVM)
Moderator:
Peter van den Hazel (arts; werkzaam als medisch milieukundige voor meerdere GGD'en in de provincie Gelderland en Overijssel)
Doelgroep: Gemeenten, zorg- en welzijnsinstellingen, woningcorporaties, groene burgerinitiatieven, ondernemers
Introductie en centrale vragen (o.a.):
Zou stadslandbouw kunnen worden ingezet om de Nederlandse bevolking gezond te houden? Veel mensen ervaren dat stress vermindert in een groene omgeving. Stadslandbouw draagt daarnaast ook bij aan gezonde voeding, bewegen en sociale contacten. Hoe zouden moestuinen moeten worden ingericht om maximale gezondheidswinst te behalen? Welke bodemkenmerken spelen een rol? Kunnen onder de noemer 'gezondheid' verschillende belangen aan elkaar gekoppeld worden? Kunnen huisartsen groen op recept geven? Welke kansen ziet de zorgverzekeraar? We formuleren samen tien tips voor de realisatie van een gezonde stads(moes)tuin.
1.3 Thema: Markt- en foodhallen
en de relatie met stadslandbouw en korte ketens
Zaal: Dexter 30
Spreker(s):
René Van Gool (food concept ontwikkelaar, betrokken bij o.a. Markthal Rotterdam, mede-eigenaar van 21 Pinchos Tapa & Deli Rotterdam)
Arthur Nijhuis (mede-initiatiefnemer Fenix Food Factory, oprichter/ eigenaar Rechtstreex)
Moderator:
Judith Zengers (projectleider ZLTO)
Doelgroep: Ondernemers, projectontwikkelaars, gemeenten, architecten
Introductie en centrale vragen (o.a.):
Met de opening van de Markthal, de Fenix Food Factory (Rotterdam) en de Foodhallen (Amsterdam), heeft Nederland kennis gemaakt met een aantal spraakmakende, vernieuwende concepten op het gebied van voedsel in relatie tot de consument (vermarkten, horeca). Inmiddels worden er ook op tal van andere locaties in het land soortgelijke initiatieven bedacht en ontwikkeld. Dergelijke innovatieve concepten kunnen een belangrijke rol spelen om initiatieven rondom stedelijk voedsel (korte ketens, stadslandbouw) verder te stimuleren. Hoe kunnen dergelijke initiatieven werkelijk bijdragen aan versterking van stadslandbouw, stadsgerichte landbouw en andersom? Welke randvoorwaarden zijn hiervoor nodig? En wat valt er te leren uit de eerste ervaringen voor initiatiefnemers elders in het land?
1.4 Thema: Praktijkvoorbeeld Arnhem
Het nieuwe gemeentelijk zorg- en welzijnsbeleid en de mogelijkheden voor stadslandbouw initiatieven bij de uitvoering hiervan
Zaal: Dexter 19
Spreker(s):
Sanne Blok (coördinator Groen Arnhem)
Jan Hassink (Coördinator Hoeve Klein Mariendaal)
Jeroen Voskuilen (directeur Bezoekerscentrum Sonsbeek)
Monique Verstraten (Afdelingshoofd Natuurcentrum Gemeente Arnhem)
Doelgroep: Gemeenten, ondernemers, groene burgerinitiatieven, zorg- en welzijnsinstellingen, woningcorporaties
Introductie en centrale vragen (o.a.):
De decentralisatie van overheidstaken in het sociale domein betekent dat gemeenten er veel extra taken bij krijgen en zorg en ondersteuning gaan bieden aan verschillende kwetsbare groepen. Het gaat hierbij om gemeentelijk beleid in het kader van de Wmo, Participatiewet, Jeugdwet, Wet passend onderwijs, armoedebeleid en informele zorg. In Arnhem heeft men hier intussen al ervaring mee opgedaan. Welke rol kunnen stadslandbouw initiatieven spelen bij de uitvoering van dit beleid? Centraal in deze sessie staat het Arnhemse Stadslandbouwproject Mooiweg, een stads- en volkstuin waar diverse partijen bij betrokken zijn. Het initiatief wordt gerund door vrijwilligers en door mensen met een dagbesteding. Een deel van het project bestaat uit een zorgtuin met een afgesloten gedeelte waar mensen werken die speciaal begeleid worden. Een vrijgekomen stuk grond vormde de start van het project. Hoe begin je vanuit een dergelijke positie? Welke stappen zet je en met welke partijen? En wat is de rol van de gemeente hierbij?
1.5 Thema: Inspiratiesessie
Visie op stadslandbouw vanuit het perspectief van transitiemanagement
Zaal: Limousin 3
Spreker(s):
Pieter Jelle Beers (senior onderzoeker Transition Academy)
Giorgia Silvestri (onderzoeker Transition Academy)
Doelgroep: Breed
Introductie en centrale vragen (o.a.):
Stadslandbouw is een onderdeel van een veranderende stedelijke context die steeds meer mogelijkheden biedt. Dat biedt kansen voor de toekomst op allerlei gebieden: ecologisch, sociaal (zorg, veiligheid, cultuur, integratie), gezondheid, lifestyle en economisch. In deze sessie wordt vanuit een transitieperspectief naar de toekomst van stadslandbouw gekeken. Giorgia Silvestri geeft transitiegerichte voorbeelden op basis van haar ervaringen in Italië en Nederland en Pieter Jelle Beers gaat met u op zoek kansen voor Nederland: Hoe kan, gezien vanuit voedsel, een versnelling naar transitie in gang worden gezet? Welke mogelijke verdienmodellen horen daar bij? En welke maatschappelijke ontwikkelingen spelen daarbij een rol?
1.6 Thema: Incredible Edible Todmorden
De eetbare stad en actief burgerschap in de praktijk!
Zaal: Dexter 26
Spreker(s):
Pam Warhurst (mede-oprichter Incredible Edible Todmorden)
Moderator:
Maria van Boxtel (partner Land & Co)
Doelgroep: Groene burgerinitiatieven, ondernemers, gemeenten, woningcorporaties
Introductie en centrale vragen (o.a.):
Todmorden is een Engels stadje in West Yorkshire met 15.000 inwoners. In 2008 startte een groep betrokken burgers onder leiding van o.a. Pam Warhurst het project 'Incredible Edible Todmorden'. Men wilde hiermee de bewustwording van bewoners ten opzichte van voedsel vergroten, met name op het gebied van lokaal voedsel, de herkomst van voedsel in het algemeen en de relatie met een gezondere leefomgeving. Het project werd al snel een groot succes. Vele bewoners werden actief betrokken bij buurtmoestuinen en daarnaast door het eetbaar vergroenen van de openbare ruimte en ongebruikte stukken land. Hierdoor worden er nu door burgers op tientallen plekken in het stadje groenten en fruit verbouwd. Inmiddels heeft het project veel navolging gekregen, met soortgelijke initiatieven overal ter wereld. Het is een goed voorbeeld van de kracht van actief burgerschap en welke positieve resultaten dit voor de gemeenschap kan opleveren, ook in kleinere steden. In deze sessie zal Pam Warhurst nader ingaan op een aantal onderwerpen die in haar lezing aan bod zijn gekomen en is er ruim de gelegenheid om vragen te stellen. Hoe kan een initiatief als dit zorgen voor verbindingen tussen voedsel initiatieven en zorg, welzijn en educatie? Hoe verloopt de samenwerking met de overheid? En hoe zorg je voor continuïteit op de langere termijn?
(Deze sessie wordt in het Engels gegeven)
1.7 Thema: Braakliggende terreinen:
Kansen en mogelijkheden voor tijdelijk gebruik
Zaal: Dexter 15
Spreker(s):
Arie van de Crommert (bestuurslid Nederlandse Bijenhoudersvereniging NO Brabant)
spreker namens AM Peter Heuvelink (ontwikkelingsmanager AM)
Moderator:
Helmer Wieringa (partner Land&Co)
Doelgroep: Groene burgerinitiatieven, ondernemers, gemeenten, woningcorporaties
Introductie en centrale vragen (o.a.):
Overal in Nederland liggen grote oppervlakten aan braakliggende bedrijventerreinen en woningbouwlocaties te wachten op ontwikkeling. Vaak is het lastig in te schatten (of en) wanneer deze terreinen daadwerkelijk tot ontwikkeling worden gebracht, wat tijdelijk gebruik soms lastig maakt. Toch liggen er wel degelijk kansen, bijvoorbeeld voor agrarisch gebruik. In deze sessie wordt vanuit de praktijk hierop ingegaan. Hoe kunnen ondernemers, de gemeenten en andere betrokken partijen gezamenlijk tot een plan komen wat voordeel oplevert voor alle betrokken partijen? Hoe kunnen ecologische randvoorwaarden in de plannen worden geïntegreerd, bijvoorbeeld t.a.v. bijenteelt? En hoe kijken vastgoedpartijen zoals een ontwikkelaar hier tegenaan?
1.8 Thema: Verkenningssessie:
'van Stedennetwerk Stadslandbouw naar landelijk Kennisknooppunt Stadslandbouw'
Zaal: Dexter 13
Spreker(s):
Rene Bruijns (senior adviseur Programma Duurzaam Door, Rijksdienst voor Ondernemend Nederland)
Petra van de Kop (projectleider Stedennetwerk Stadslandbouw)
Doelgroep: Groene burgerinitiatieven, ondernemers, gemeenten, provincies, ministeries, onderzoekers, onderwijs, maatschappelijke organisaties
Introductie en centrale vragen (o.a.):
In deze sessie verkennen we de contouren van een landelijk "kennisknooppunt Stadslandbouw" waarin de 5 O's (Ondernemers, maatschappelijke Organisaties en burgerinitiatieven, Onderzoek, Onderwijs en Overheid) kennis op het gebied van stadslandbouw kunnen brengen, halen, verdiepen en ontwikkelen.
Sinds 10 jaar ontwikkelt stadslandbouw zich gestaag in Nederland. Het Stedennetwerk Stadslandbouw is een netwerk van gemeenteambtenaren die bezig zijn met stadslandbouw in hun gemeente. Wij krijgen steeds meer vragen van ambtenaren, ondernemers en initiatiefnemers om ontwikkelde kennis breed voor anderen beschikbaar te maken. En zo in te spelen op de brede beweging stadslandbouw en de ontwikkeling naar een groene, duurzame economie verder te versnellen.
In deze sessie nodigen we jullie uit mee te denken over hoe zo'n landelijk Kennisknooppunt eruit zou kunnen zien zodat het goed inspeelt op bestaande behoeften.
